بررسی چگونگی اعطای القاب مشابه دوره قاجار در خانواده های مختلف (مطالعه موردی: مشیرالدوله ها)

دوره قاجار، عصر اوجِ رواجِ القاب در ایران بوده است؛ دوره ای که بیش از نیمی از بزرگان، شاهزادگان، روحانیون، تجّار و حتی کارمندان اداری، دارای لقب بودند. اعطای القاب و دریافت آن به گونه ای بود که فرد با ارتقا درجه و یافتن منصب بالاتر یا شغلی مهم تر، به لقب مهم تری دست می یافت؛ چنان که میرزا یحیی خان برادر میرزا حسین خان سپهسالار ابتدا لقب معتمدالملک یافت و بعدها ملقب به مشیرالدوله شد. بدین ترتیب، هدف این پژوهش بررسی چگونگی اعطای القاب مشابه در دوره قاجار در خانواده های مختلف و به عبارت دیگر مشیرالدوله ها است. بنابراین این پایان نامه برای پاسخگویی به سوال اصلی تحقیق با روش تحلیلی و اسنادی به بررسی موضوع مورد بحث یعنی لقب مشیرالدوله پرداخته است و به این نتیجه دست یافت: از سیاست های دولت در اعطای لقب، دریافت وجوه و پر کردن خزانه خالی بود که متأسفانه به بیراهه کشیده شد. لقب مشیرالدوله در اصل نام شغل بود یعنی کسانی که به وزارت خارجه می رسیدند این لقب را دریافت می کردند و در تاریخ قاجار شش نفر به نام های میرزا جعفرخان مهندس باشی، میرزا محسن خان، میرزا حسین خان سپهسالار و برادرش میرزا یحیی خان، میرزا نصرالله خان و پسرش حسن پیرنیا، لقب مشیرالدوله را دریافت کردند. بدین گونه شناسایی القاب متعدد در دوره قاجار امری ضروری است که محققان را در شناخت درست رجال قاجار یاری می رساند.